Πριν από λίγο καιρό, μια φίλη μου πήγε σε μια συνεδρία συμβουλευτικής και γύρισε με την ιδέα ότι ενδέχεται να έχει Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ). Ως κάποια που ήταν ήδη στα τριάντα της, αυτή ήταν μια στιγμή επιφοίτησης. Καθότι όμως είχε εργαστεί σταθερά για 15 χρόνια και ήταν σε θέση να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις εκάστοτε προκλήσεις, δεν έδωσε πολύ σημασία. Ήταν όταν έχασε τη δουλειά της και άρχισε να ψάχνει για μια νέα, που άρχισαν να γίνονται αντιληπτές οι δυσκολίες.
Η κλινική ψυχολόγος Sharon Saline (2023) εξηγεί ότι πολλά άτομα με ΔΕΠΥ βιώνουν «παράλυση καθηκόντων», μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από έντονα συναισθήματα, έλλειψη ενδιαφέροντος για την εργασία και αρνητικές προσδοκίες επιτυχίας. Αυτή η παράλυση συχνά επιφέρει αυστηρή αυτοκριτική, ενισχυμένη και από προκλήσεις που ούτως ή άλλως σχετίζονται με τη ΔΕΠΥ, στην έναρξη, την οργάνωση, την προτεραιότητα των εργασιών, τη διατήρηση της προσοχής και τη διαχείριση του άγχους απόδοσης. Το άγχος και η χαμηλή αυτοεκτίμηση εμποδίζουν περαιτέρω τη συγκέντρωση, καθιστώντας ακόμα πιο δύσκολο για όσους έχουν ΔΕΠΥ το να αρχίσουν, να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν εργασίες. Αυτός ο κύκλος αναβολής κι αποφυγής επιδεινώνει το πρόβλημα, οδηγώντας σε ακόμη περισσότερη αδράνεια.
Πώς επηρεάζει αυτό τα άτομα με Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές (ΕΜΔ)
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2013, μεταξύ 31% και 45% των ατόμων που έχουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (ΕΜΔ) έχουν επίσης ΔΕΠΥ (DuPaul et al.). Ωστόσο, ο αριθμός αυτός μπορεί να ποικίλλει αναλόγως του επιστημονικού πεδίου. Για παράδειγμα, η συχνότητα εμφάνισης ΕΜΔ φαίνεται να είναι υψηλότερη μεταξύ ατόμων που δυσκολεύονται στην ανάγνωση, μεταξύ 25% και 48% (Sadek, 2018), σε αντίθεση με τις δυσκολίες που σχετίζονται με τα μαθηματικά, οι οποίες κυμαίνονται από 11% έως 30% (Capano et al., 2008).
Πώς επηρεάζει αυτό την αναζήτηση εργασίας;
Σύμφωνα με τη Gillette (2022), η παράλυση καθηκόντων ή η παρεμφερής παράλυση επιλογών -συχνά επικαλούμενη αναποφασιστικότητα ή αναβλητικότητα επιλογών- συμβαίνει όταν υπάρχουν πολλές επιλογές, και συνεπώς πολλές αποφάσεις, αγχώνοντας το άτομο σε βαθμό που δεν μπορεί να κάνει το οτιδήποτε. Αυτό σημαίνει ότι ένα άτομο που αναζητά εργασία, αγχώνεται υπερβολικά σχετικά με πώς και πού θα στείλει το βιογραφικό του και καταλήγει να μην υποβάλει αίτηση πουθενά.
Τι μπορεί να γίνει γι’ αυτό;
Για να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η παράλυση καθηκόντων:
- Οργανώστε τις εργασίες σε μικρότερα, εφικτά βήματα.
- Η χρήση χρονομέτρου μπορεί να σας βοηθήσει να επικεντρωθείτε σε μια εργασία τη φορά.
- Οργανώστε τις εργασίες σας οπτικά σε έναν πίνακα ή σε ένα πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένων των διαλειμμάτων.
- Καθιερώστε μια ρουτίνα όταν εργάζεστε σε καθημερινές εργασίες, επικεντρώνοντας στην έναρξη παρά στην ολοκλήρωσή τους.
- Δώστε περισσότερη έμφαση στην ολοκλήρωση των εργασιών παρά στην τελειότητα.
- Εισαγάγετε παιχνιδιάρικα στοιχεία στις καθημερινές εργασίες.
Για άτομα που ψάχνουν εργασία
Μια τεχνική που μου αρέσει να χρησιμοποιώ για να κάνω την αναζήτηση εργασίας πιο απλή, είναι να πηγαίνω απευθείας στην ιστοσελίδα της επιχείρησης που αναζητά υπαλλήλους. Υπάρχουν αμέτρητες ιστοσελίδες αναζήτησης εργασίας. Αν αναφέρουν ποιος είναι ο εργοδότης, αυτός ενδεχομένως να έχει στην ιστοσελίδα του όλες τις προσφερόμενες θέσεις εργασίας κι έναν άμεσο τρόπο να υποβάλετε αίτηση. Αντίθετα, οι ιστοσελίδες αναζήτησης εργασίας μπορούν να δυσκολέψουν σημαντικά την αναζήτησή σας, διότι:
- Έχουν πολλές φόρμες προς συμπλήρωση, ενώ ο υποψήφιος ενδέχεται να έχει ήδη ένα ολοκληρωμένο βιογραφικό.
- Αν η ιστοσελίδα δεν λειτουργεί σωστά, μπορεί να αποθαρρύνει τους υποψηφίους από το να ολοκληρώσουν όλα τα βήματα.
Επιπλέον, πολλοί υποψήφιοι έχουν εμμονή με την τελειότητα. Βλέπουν τη λίστα με τα απαραίτητα προσόντα και θεωρούν ότι πρέπει να τα κατέχουν όλα. Συχνά δε, πιστεύουν ότι η αίτησή τους πρέπει να είναι η καλύτερη αίτηση που γράφτηκε ποτέ. Αντιθέτως με τα παραπάνω, το άρθρο “Γιατί χρειάζεσαι μόνο το 40% των προ-απαιτούμενων προσόντων εργασίας” της Δρ. Ruth Gotian, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Forbes, μας λέει ότι η περιγραφή μιας θέσης εργασίας συχνά είναι μια λίστα «επιθυμητών» προσόντων παρά μια λίστα με πραγματικά προ-απαιτούμενα. Ακόμα κι αν διαθέτετε τα μισά από τα προσόντα που παραθέτει μια αγγελία, έχετε πιθανότητες επιτυχίας, διαψεύδοντας έτσι την αντίληψη ότι ως υποψήφιος πρέπει να είστε τέλειος για να σας προσφέρουν μια θέση εργασίας.
Αναζητήστε βοήθεια όταν μπορείτε
Μια τελευταία συμβουλή είναι να αναζητήσετε βοήθεια. Η κάθε χώρα έχει διαφορετικούς τρόπους υποστήριξης της εύρεσης εργασίας. Ένας σύμβουλος καριέρας, για παράδειγμα, θα μπορούσε να σας υποστηρίξει στη διαδικασία εύρεσης εργασίας. Φυσικά, αυτό δεν είναι πάντα οικονομικά εφικτό για όλους, μπορείτε όμως να αναζητήσετε δωρεάν, δημόσιους πόρους από τα κατά τόπους γραφεία ανεργίας (ΟΑΕΔ). Οι πόροι αυτοί, συχνά, δεν απευθύνονται αποκλειστικά σε ανέργους, καθώς τα γραφεία ανεργίας συχνά προσφέρουν καθοδήγηση, σεμινάρια ή επανακατάρτιση δωρεάν, τα οποία είναι ανοιχτά σε οποιονδήποτε. Επιπλέον, τα σεμινάρια αυτά είναι μια καλή ευκαιρία δικτύωσης, κι ενδεχομένως κάποιος να βρει δουλειά και μέσω αυτών των δικτύων. Σύμφωνα με τον Gotian (2021) μάλιστα, μερικές φορές έως και το 70% των διαθέσιμων θέσεων εργασίας δεν αναρτώνται καν στο κοινό.
Πηγές:
DuPaul, G. J., Gormley, M. J., and Laracy, S. D. (2013). Comorbidity of LD and ADHD: implications of DSM-5 for assessment and treatment. J. Learn. Disabil. 46, 43–51. doi: 10.1177/0022219412464351
Capano, L., Minden, D., Chen, S. X., Schachar, R. J., and Ickowicz, A. (2008). Mathematical learning disorder in school-age children with attention-deficit hyperactivity disorder. Can. J. Psychiatry 53, 392–399. doi: 10.1177/070674370805300609
Gotian, R. (2021). Why You Only Need To Meet 40% Of Requirements In Job Descriptions. Forbes. Available at: https://www.forbes.com/ [Accessed 3 April 2024].
Gillette, H. (2022). All About ADHD Paralysis. Psych Central. Medically reviewed by Marc S. Lener MD, May 4. Available at: https://psychcentral.com/adhd/adhd-paralysis [Accessed 3 April 2024].
Sadek, J. (2018). Clinician’s Guide to ADHD Comorbidities in Children and Adolescents: Case Studies. London: Springer.
Saline, S. (2023) ‘Overcome ADHD Task Paralysis’, Psychology Today. Available at: https://www.psychologytoday.com/us/blog/on-your-way-with-adhd/202309/overcome-adhd-task-paralysis [Accessed 3 April 2024].
